Utrata pracy przez jednego z małżonków ma wpływ na całą rodzinę bezrobotnego. Ulega zmianie nie tylko sytuacja finansowa całej rodziny, ale także układ dnia i zakres obowiązków oraz atmosfera panująca w domu. Emocje towarzyszące niebagatelnej zmianie statusu materialnego, społecznego oraz stres i zachwianie poczucia bezpieczeństwa mogą mieć także wpływ na jakość Waszego związku – wzmocnić go lub osłabić. W jaki sposób przetrwać ten trudny czas bez uszczerbku dla Waszej więzi, wspierając przy tym partnera i dbając o swoje rozchwiane emocje w tej niekomfortowej sytuacji?

Utrata pracy przez partnera niesie ze sobą kilka charakterystycznych etapów – podobnych do tych, jakich człowiek doświadcza podczas najbardziej stresujących sytuacji życiowych. Etapy te mają istotny wpływ na to, w jaki sposób osoba pozostająca bez zatrudnienia przeżywa tę sytuację. Nie pozostają także bez znaczenia w rozumieniu i wspieraniu członka rodziny, który stracił pracę. Dzięki rozumieniu przebiegu sytuacji kryzysowych – członkowie rodziny osoby bezrobotnej mogą ją rozumieć i wspierać w radzeniu sobie z kryzysem oraz z wyjściu z niego zwycięsko, poprzez odbudowanie swojej pozycji zawodowej lub uzyskaniu nowej pracy.

Kolejne etapy, przez które może przechodzić partner

Pierwszą reakcją osoby, który straciła zatrudnienie najczęściej jest SZOK. Nawet jeśli pracownik spodziewa się ewentualnych zwolnień – utratę pracy przeżywa jako osobistą porażkę, utratę nadziei oraz silny lęk przed jutrem. Jeśli na barkach zwolnionego partnera leży utrzymanie pozostałych członków rodziny – emocje towarzyszące utracie pracy są niezwykle silne – bywają chaotyczne, nie kontrolowane i pełne frustracji. Osoba nagle pozostająca bez pracy uczy się organizować sobie czas oraz przejmować inne obowiązki domowe, jeśli wspólnie tak ustaliliście. Jest to czas pełen lęku, żalu, złości, poczucia porażki, a niekiedy również wstydu. Pozostałym członkom rodziny może być trudno wspierać bezrobotnego partnera, gdy ten miewa naprzemienne okresy smutku i złości. Niemniej jednak to właśnie dawanie upustu frustracji jest w tym momencie jednym z najważniejszych etapów przechodzenia do działań, zmierzających do poprawienia sytuacji, w jakiej się znaleźliście.

Poza zrozumieniem reakcji chaotycznych, ważne jest zapewnianie partnera o swoich uczuciach i oddaniu. Słowa i gesty pełne czułości dadzą partnerowi oparcie i poczucie bezpieczeństwa. Dzięki temu utrata pracy nie będzie ciosem czyniącym z niego w twoich oczach partnera mniej wartościowego i mniej ważnego. Ponieważ partner może widzieć przez chwilę świat niemalże wyłącznie w czarnych barwach, ważne, aby dostrzegać dobre strony, plusy i szanse, jakie sytuacja zatrudnienia w nowej firmie może ze sobą nieść. Postaraj się także mówić głośno o talentach, uzdolnieniach i plusach, które czynią z partnera wartościowego i cennego w oczach przyszłych pracodawców, a przede wszystkim – w Twoich.

To, czego bezwzględnie należy się wystrzegać – choć naturalnym jest, że trudno jest nam przełknąć stratę w postaci dobrze płatnej posady lub stanowiska naszego partnera – to obwinianie, wzmaganie lęków lub bagatelizowanie sytuacji. Zamiast oskarżać małżonka za to, że stracił pracę, lepiej przyjrzeć się sytuacji w celu wyciągnięcia racjonalnych wniosków oraz wyciągnięcia nauk na przyszłość. Zamiast chodzić po domu  pytając o to „w jaki sposób sobie teraz poradzimy?” – lepiej wyrazić gestem zrozumienie, gdyż słowa te wzmagają lęki o przyszłość nie tylko w Twoim partnerze, ale także w Tobie samym. Pomniejszanie znaczenia straty także nie służy wzajemnemu zrozumieniu – poprzez lekceważenie partnera lub jego wartości obniżamy potencjał szybkiego wyjścia z impasu, jakim jest utrata zatrudnienia.

Po fazie szoku nadchodzi zwykle moment intensywnego poszukiwania pracy. W ferworze pisania CV i nagminnego odpowiadania na ogłoszenia o pracę, nasz partner przejawia nadzwyczajny optymizm i wiarę w to, że znajdzie zatrudnienie. Jest to etap NADMIERNEGO OPTYMZMU grożący szybkim wypaleniem i zniechęceniem. Może się tak stać zwłaszcza wtedy, gdy bliskie osoby bezrobotnego zaczynają nadmiernie kontrolować i dopytywać o to, na ile ogłoszeń dziś odpowiedział, czy już otrzymał odpowiedź po poprzedniej rozmowie, czy pojawiły się nowe oferty pracy. Skutecznym wsparciem dla osoby poszukującej nowej pracy jest szczere zainteresowanie postępami w tym procesie, ale nie osaczanie partnera własnymi oczekiwaniami i zaspokajaniem własnej niecierpliwej ciekawości. Okazanie zaufania i wiary w naszego bliskiego oraz postawienie przestrzeni na emocje towarzyszące intensywnym poszukiwaniom to najlepsza droga do wspierania ukochanego w kreowaniu nowej drogi zawodowej.

Mijają miesiące, a Twój partner nadal „szuka” pracy. Zaczynasz się zastanawiać, czy rzeczywiście to nie w nim samym leży przyczyna nieustannych odmownych odpowiedzi na jego aplikacje. Wyczuwanie przez osobę bezrobotną zniecierpliwienia, zwłaszcza gdy sytuacja finansowa często w dnia na dzień ulega pogorszeniu, doprowadza często do konfliktów i kryzysów w związku. Faza CZARNOWIDZTWA przejawia się niestety także tym, że po kilku miesiącach poszukiwań, działania osoby zdesperowanej poszukiwaniem zatrudnienia stają się mniej przemyślane i mniej celowe. Zmęczenie sytuacją sprawia, że osoba poszukująca pracy staje się mniej uważna na to, co dzieje się na rynku pracy, a redagowane odpowiedzi często nie są adekwatne do treści ogłoszeń. Zaczyna się toczyć błędne koło, które warto zatrzymać, aby przerwać proces słabnącej wiary w znalezienie pracy. Nadal nie ustawaj we wspieraniu swojego partnera poprzez czułe słowa i gesty, ale przede wszystkim pracę nad swoimi emocjami, które mają także istotny wpływ na atmosferę panującą w domu. Osoby pozostające bez pracy przez kilka miesięcy stają się bardzo wyczulone na najdrobniejsze oznaki zwątpienia, złości i żalu na pogarszającą się sytuację i status rodziny. Jako osoba bardzo często przejmująca na siebie odpowiedzialność za utrzymanie rodziny – jesteś nie mniej ważna w całym przedsięwzięciu wychodzenia z impasu. Dbaj więc o siebie w miarę możliwości, mając na uwadze obniżenie statusu materialnego, ale z pewnością nie statusu Twojej wartości w tej trudnej dla wszystkich członków rodziny sytuacji. Ty – podobnie jak osoba pozostająca bez zatrudnienia – potrzebujesz wsparcia i pomocy najbliższych. Niekiedy warto skorzystać z pomocy psychologa lub innych form wsparcia dla osób znajdujących się w kryzysie. Jeśli czujesz, że trudno jest Tobie radzić sobie z własnymi emocjami – warto pomyśleć o tym, w jaki sposób pomóc sobie, aby mieć siły na to, aby wspierać partnera poszukującego pracy. Najważniejszą rzeczą jednak jest, abyście nie przestawali rozmawiać – nieujawnione emocje prędzej czy później dadzą o sobie znać. Konstruktywna rozmowa w poszukiwaniu rozsądnych rozwiązań dodaje pewności siebie i skutecznie odcina dopływ negatywnych myśli, osłabiających kontrolę nad emocjami.

Napięcie w relacjach w rodzinie znacznie się wzmaga, gdy stan bezrobocia utrzymuje się dłużej niż rok. Wiele osób pozostających bez pracy dłużej, nic rok dopada faza FATALIZMU. Pomimo, iż masz poczucie, że małżonkowi pozostającemu bez pracy ten stan odpowiada – nie działaj za partnera. Nie wysyłaj za niego CV i nie wyszukuj za niego ogłoszeń. Zamiast tego wspieraj go, motywuj poprzez ciągłe wskazywanie jego zalet i mocnych stron. Być może Twój partner odkryje w sobie nowe talenty i kierunki rozwoju – pomóż mu to dostrzec i doceń głośno. Możesz także razem z partnerem zastanowić się nad zmianą strategii i obraniu nowych dróg poszukiwań, być może dotychczas nie eksplorowanych. Być może podczas rozmowy z małżonkiem dojdziecie do wniosku, że warto obrać nowy kierunek rozwoju i zacząć spełniać marzenia dotyczące własnego biznesu lub zdobycia kwalifikacji w nowym obszarze? Jeśli przez okres czasu podczas którego partner pozostawał bez pracy otworzyły się nowe możliwości na rynku pracy – może warto je zgłębić i dowiedzieć się czegoś więcej o możliwościach realizowania swoich pasji lub zaoferowania potencjalnym pracodawcom swoich umiejętności. Miej na uwadze, że stan długotrwałego bezrobocia z pewnością nie pozostaje bez wpływu na poczucie wartości i ambicje zawodowe Twojego partnera. Może on odczuwać silne poczucie życiowej porażki, stany depresyjne, zaburzenia snu lub nastroju. Jest to ważny moment dla Was, aby nie poddawać się tylko zacząć szukać nowego wiatru w żagle. Być może ten wiejący od dłuższego czasu na drodze zawodowej – nie sprzyjał Twojemu partnerowi.